عصر ایران/ چطور در دوره روحانی تورم به زیر ۱۰ درصد رسید؟

جناب غلامرضا مصباحی مقدم، عضو اقتصاددان مجمع تشخیص مصلحت نظام گفته‌اند: ریشه تورم در ایران مربوط به قبل از انقلاب و زمان افزایش چند برابری قیمت نفت است، در واقع بودجه کشور به درآمد نفت آلوده شد. منابع گاهی نفرین دارند، به جای آنکه نعمت باشند تبدیل به نقمت شدند. نفت باعث شده بخش دولت بزرگ شود اما مشکلاتی باعث می‌شود بودجه تامین نشود و کسر بودجه ایجاد می‌کرد و کسر بودجه نهایتا تورم تولید می‌کند.

در این باره چند نکته قابل عرض است:

۱ - بله؛ همه مشکلات مربوط می‌شود به زمان قبل از انقلاب و یکی‌اش هم همین تورم!

پس ملت انقلاب کردند برای چه؟ برای این که بعد از ۴۴ سال بیایید و در توجیه افزایش کمرشکن هزینه‌های زندگی و تورم سرسام‌آور بگویید همه چیز برمی‌گردد به زمان شاه؟!

۲ - اگر تورم کنونی ریشه در زمان قبل از انقلاب دارد، باید به طور پیوسته شاهد تورم‌های نجومی می‌بودیم حال آن که با بررسی همین یک دهه اخیر شاهد کاهش تورم به زیر ۱۰ درصد هم بودیم.

اگر گفتید چه سال‌هایی؟ بله! سال‌های اجرای برجام در دولت روحانی.

چرا تورم در آن سال‌ها کاهش یافت؟ چون روابط بین‌المللی ایران رو به بهبود گذاشت و اقتصاد ایران ولو برای اندک مدتی به اقتصاد جهانی متصل شد و خونی تازه در رگ‌های تولید و تجارت و توریسم و صنعت و کشاورزی ایران جاری شد.

نمودار زیر بسیار گویاست: با جدی شدن مذاکرات برجام در سال ۹۳، تورم از حدود ۳۳ درصد به ۱۳٫۶ می‌رسد. در سال تصویب برجام، به ۱۱ درصد افت می‌کند و در دو سال بعد که برجام در حال اجرا بود، به زیر ۱۰ درصد کاهش می‌یابد ولی با تشدید تنش در روابط خارجی که ناشی از خروج ترامپ از برجام بود، دوباره تورم سیر صعودی می‌گیرد. همان طور که می‌بینید، تورم رابطه مستقیم با سیاست خارجی دارد.

574119012/12/2023 10:07:50 PMhttps://www.rouhanihassan.com/media//Image/2023/12/202312104997438663_Orig.jpghttps://www.rouhanihassan.com/media//Image/2023/12/202312104997438663_Thum.jpg

اگر آن وضعیت ادامه می‌یافت، هم‌اکنون نیز شاهد تورم تک‌رقمی و رشد اقتصادی بالای ۷ درصد بودیم ولی چون روابط خارجی‌مان در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ دوباره دچار آشوب شد، اقتصاد ایران نیز مجدداً ریزش کرد و به رکود جدیدتری رسید.

پس یکی از علل اصلی تورم و رکود اقتصادی و بسیاری از مصائبی که ملت ایران را می‌آزارد، دقیقاً و تحقیقاً مرتبط است با عدم اتصال قاعده‌مند و متعارف ایران به اقتصاد جهانی. حتی همین آلودگی هوا نیز که دارد مردم را خفه می‌کند، مستقیماً به همین سیاست خارجی مربوط است چرا که در فقدان روابط اقتصادی معمولی با جهان، نه از تکنولوژی روز برای تولید سوخت بهره‌مند هستیم، نه نیروگاه‌های مدرن روز جهان را داریم و نه از خودروهای استاندارد جهانی بهره‌مندیم. نتیجه‌اش می‌شود سوخت نامناسب در نیروگاه و خودروی نامناسب و تولید سمی که به هوا می‌رود و به ریه مردم وارد می‌شود.

اگر واقعاً دنبال کاهش تورم و کاستن از آلام اقتصادی مردم هستید، با شجاعت تمام، سیاست تنش‌زدایی با جهان را در دستور کار قرار دهید. آنگاه خواهید دید که بسیاری از مشکلات، بدون مداخله و هزینه‌کرد دولت و انداختن تقصیرها به گردن پیشینیان، حل می‌شود.

۳ - اگر واقعاً ریشه تورم به قبل از انقلاب برمی‌گردد، چرا جریان سیاسی حاکم بر ریاست‌جمهوری در دوران تبلیغات انتخاباتی این را نگفت و حتی اعلام کرد که بدون برجام نیز می‌تواند تورم را تک‌رقمی کند؟ حال بماند که در طول دو سال گذشته، شاهد تورم ۴۰٫۲ و ۴۶٫۵ درصد بوده‌ایم.

چگونه است که در دوران تبلیغات، همه می‌شوند منجی اقتصاد و سوپرمن و دارای لشکر اقتصاددانان به خط شده و… ولی بعد از رسیدن به قدرت مشکلات را حواله می‌کنند به دولت و حتی رژیم قبل؟!

بعد از تحریر:

اگر کمی عمیق‌تر به موضوع نگاه کنیم ریشه‌های دیگری برای تورم در دولت آقای رئیسی وجود دارد که نباید آن‌ها را از قلم انداخت؛ از جمله جنگ‌های ایران و یونان در دوران هخامنشیان که واقعاً کمر بودجه را شکست، حمله ناجوانمردانه مغول‌ها به ایران در دوران سلطان محمد خوارزمشاه، محاصره اصفهان توسط محمود افغان و نابخردی‌های میرزآقاخان نوری، صدراعظم و ملک جهان خانم مادر توطئه‌چین ناصرالدین‌شاه… که اگر این اتفاقات نیفتاده بود، الان بدون برجام هم تورم را تک‌رقمی کرده بودند!