متن کامل کنفرانس خبری در حاشیه اجلاس سیکا (چین)

بسم الله الرحمن الرحیم
سفر برای شرکت در اجلاس سیکا بود. این اجلاس به این دلیل اهمیت داشت که اساس کنفرانس سیکا برای ایجاد اعتماد سازی، امنیت، ثبات و تعامل و همکاری بین کشورهای آسیایی است. شرایط قاره آسیا و منطقه خاورمیانه به گونه‌ای است که به همکاری بیشتر کشورها برای امنیت و ثبات در منطقه نیاز دارد که پایه‌ای برای زندگی بهتر و توسعه بیشتر در منطقه خواهد بود. در حاشیة اجلاس ملاقات‌هایی با برخی سران کشورها از قبیل روسیه، قزاقستان، سریلانکا و همچنین دبیرکل سازمان ملل داشتیم و امروز هم در ملاقات با رئیس‌جمهور چین مسائلی که در زمینه همکاری‌های دو کشور وجود دارد از اقتصادی تا فرهنگی و علمی بین دو کشور و همچنین همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی بحث کردیم و برخی از مواردی را که در بیشکک با رئیس‌جمهور چین مطرح کرده بودیم و در این مدت هیئت‌های همراه آنها را دنبال می‌کردند امروز در مذاکراتمان نهایی کردیم و این مذاکرات مقدمه‌ای بود برای تحول بیشتر در روابط دو جانبه و سایر روابط سیاسی که بین ما و چین وجود دارد. چین اولین شریک تجاری ایران است و در زمینه‌های مختلف بین‌المللی هم با هم همکاری داریم. امیدوارم این سفر پایه‌ای برای توسعه بیشتر روابط دو جانبه باشد و همچنین امیدواریم کنفرانس سیکا راهی را بپیماید که در آینده تبدیل به نهاد تأثیر گذاری برای منطقه آسیا باشد.
خبرگزاری شینهوای چین:
آقا رئیس‌جمهور می‌دانیم که از زمان ریاست جمهوری شما ایران فضای بازتری در رابطه با جهان داشته. من می‌خواهم بدانم که سیاست‌های شما در ارتباط با دنیای بیرون چگونه است؟
رئیس‌جمهور:
مبنای سیاست جمهوری اسلامی ایران در دولت جدید تعامل با جهان با حفظ اصول جمهوری اسلامی ایران است ما فکر می‌کنیم بسیاری از مسائلی که ما با دنیای خارج داشتیم مربوط به سوء تفسیرها و برداشت‌های نادرستی بود که عمدتاً از طرف غرب نسبت به ایران وجود داشته و گاهی هم از طرف ایران نسبت به دنیای بیرون. ما می‌توانیم در سایة تعامل، منطق و گفتگو اگر مسائلی بین ما و برخی از کشورها وجود دارد آنها را حل و فصل بکنیم. این چند ماه گذشته نشان داده است که بین ایران و سایر کشورهایی که اختلافات شدیدی بوده. این اختلافات کاهش پیدا کرده و برخی از موارد حل شده. اصول سیاست ما بر مبنای تفاهم و اعتمادسازی با جهان و کاهش تنش‌هاست؛ به دلیل اینکه در دنیای امروز راهی وجود ندارد جز اینکه کشورها بتوانند مسائل و اختلافات خودشان را از طریق منطق و تفاهم به حل و فصل برسانند.
شبکه خبر جمهوری اسلامی ایران:
با توجه اینکه شما در مجامع بین‌المللی تأکید بر حرکت به سوی ایجاد جهانی عاری از خشونت داشتید، این موضع جمهوری اسلامی ایران چه اندازه مورد توجه اجلاس سیکا قرار گرفت؟ با توجه به اینکه قاره آسیا قاره‌ای پر از تنش و چالش است.
رئیس‌جمهور:
اساساً در دنیای امروز مشکلات فراوانی از لحاظ ثبات و امنیت وجود دارد، اختصاص هم به منطقه ما ندارد. البته منطقة خاورمیانه نسبت به مناطق دیگر دارای تنش بیشتری است. امروز افراط‌گرایی در منطقة خاورمیانه گاهی بیشتر از مناطق دیگر است. البته ما در آفریقا و در بخش‌هایی از آسیای شرقی هم این افراط‌گری را احساس می‌کنیم و در بخشی از مناطق غربی هم وجود دارد.
برای اینکه این افراط‌گری و خشونت از بین برود نیاز به تعامل و همکاری کشورهای منطقه و جهان است. مسلماً تروریسم، خشونت و افراطی‌گری در منطقه و نقطه خاصی ساکن نیست، در حال حرکت از نقطه‌ای به نقطه دیگر است. در بسیاری از موارد قدرت‌های بزرگ نقش پشتیبان و خط دهنده را نسبت به گروه‌های تروریستی بازی می‌کنند.
برای اینکه بخواهیم به ثبات در منطقه برسیم راهی نیست جز اینکه همه کشورهای منطقه با هم تعامل داشته باشند. در واقع پیشنهادی که جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد برای مقابله با خشونت و افراط‌گری مطرح کرد بر همین مبنا بود که بتوانیم با تعامل با سایر کشورها با خشونت و افراط مبارزه کنیم.
البته خشونت و افراط علل مختلفی دارد. برای ریشه‌کنی آنها باید به علل اصلی آن پرداخت که آن علل می‌تواند اقتصادی باشد و عمدتاً فرهنگی و گاهی مداخلات خارجی است که با همه آنها باید مقابله بشود تا منطقه بتواند روح صلح و آرامش را ببیند.
رادیو بین‌المللی چین، بخش فارسی:
شما دستاوردهای سفرتان به چین را چطور ارزیابی می‌کنید و از دورنمای روابط اقتصادی و تجاری چین و ایران چه انتظاراتی دارید؟
رئیس‌جمهور:
چین به عنوان یک قدرت بزرگ آسیایی و حتی به عنوان یک قدرت بزرگ اقتصادی در سطح جهان امروز مطرح است. روابط بین دو کشور همیشه خوب بوده. هیچ‌گاه از گذشته تا به حال روابط خصمانه‌ای بین دو کشور نبوده و حتی بعد از انقلاب ارتباطات بیشتر شده است. و در دهه اخیر ارتباطات ایران و چین به حدی رسیده که در مجموع به عنوان بالاترین شریک تجاری ماست که تجارت دو کشور از مرز حدود ۴۵ میلیارد دلار تجاوز می‌کند و می‌تواند با برنامه‌هایی که پیش روست افزایش چشمگیری داشته باشد.
انتظاری که ما از چین داریم این است که بتوانیم در زمینه‌های مختلف برای دستیابی به منافع مشترک تلاش بکنیم. ما با چین در زمینه مسائل بین‌المللی هم همکاری داریم. همچنین چین از اعضای ۱+۵ است که با ما در حال مذاکره است چین یکی از اعضا و قدرت‌های دائم شورای امنیت سازمان ملل نیز هست.
چین کشوری است که در بسیاری از زمینه‌های تجاری امروز به راحتی می توانیم با آنها تجارت داشته باشیم. آنها به انرژی، نفت، گاز، پتروشیمی و معادنی نیاز دارند که در ایران ما آنها را داریم. ما هم در بسیاری از زمینه‌ها به چین نیاز داریم. نیازهای صنعتی و برخی از نیازهای تکنولوژیکی ما از طریق چین برآورده می‌شود و روابطی که بین دو کشور وجود دارد در همه این زمینه‌ها رو به افزایش است
امروز ایران می‌تواند به عنوان یک پل ارتباطی برای چین در کل منطقة خاورمیانه و مخصوصاً آسیای مرکزی و قفقاز باشد. همچنین در بسیاری از زمینه‌ها با همکاری و سرمایه‌گذاری مشترک می‌توانیم صنایعی ایجاد بکنیم هم برای مصرف داخلی ایران و هم بتوانیم به منطقه صادرات داشته باشیم. امروز این زمینه بین دو کشور فراهم است. البته در مذاکرات امروز به غیر از مسائل اقتصادی، دربارة مسائل فرهنگی، علمی، همکاری‌های دانشگاهی، گردشگری و همچنین سایر زمینه‌هایی که مورد علاقه دو طرف بود بحث کردیم و خوشبختانه در همه مسائل یا به توافق نهائی رسیدیم یا توافق کلی بود که تا توافق نهایی ادامه خواهد یافت.
مجله اقتصادی و امور مالی چین:
روابط روسیه و امریکا در حال بدتر شدن است. آیا این روی جریان مذاکرات هسته‌ای ایران تأثیری خواهد گذاشت؟
سؤال دوم اینکه آیا ایران نسبت به تقلیل شدت تحریم‌ها توسط اروپا و امریکا تاکنون رضایت دارد؟ با ادامه مذاکرات ایران امیدوار است اروپا و امریکا چه امتیازهایی به ایران بدهد؟
رئیس‌جمهور:
در موضوع تحریم، اساساً تحریم راه غلطی بوده که غرب انتخاب کرده، هم از نظر بین‌المللی و حقوقی و هم از نظر حقوق بشری نادرست بوده است.
در یک مسئله ساده اگر بر فرض نیاز اعتمادسازی باشد راههای متعددی وجود دارد که بهترین راه، منطق و گفتگو و بدترین راه، تهدید و تحریم است و متأسفانه غرب بدترین راه را برای مقصد خودش انتخاب کرده است؛ راهی که او را هرگز به مقصد نخواهد رساند. بنابراین مسیر از ابتدا اشتباه بوده است.
به اعتقاد من بعد از صدای بسیار رسا و بلند مردم ایران در انتخابات سال گذشته برای جهانیان روشن شد که با فشار به ملت ایران راه به جایی نخواهند برد. مردم حضور فعال در صحنه اجتماعی و سیاسی دارند و برای دستیابی به حقوق‌شان کاملاً مقاوم هستند. در عین حال ملت ایران، ملتی است که راه تعامل و گفتگو را در پیش گرفته و می‌خواهد با منطق و گفتگو با دنیا حرف بزند، به گونه‌ای که اگر در گذشته لحن‌ها به گونه‌ای بوده که گاهی بهانه برای غرب می‌آفریده که آنها بگویند ایران آمادگی برای گفتگو ندارد، این دولت به گونه‌ای عمل کرده و خواهد کرد که این بهانه را هم از دست آنها بگیرد. این دولت راهی انتخاب کرده که یا موفقیت است، یا اگر خدای ناکرده موفقیت نباشد به معنای لجبازی غرب است، به دلیل اینکه دولت ایران دولتی است که با منطق و مسالمت و در مسیر تعامل با دنیا حرکت می‌کند. بنابراین آنچه ما از دنیا انتظار داریم این است که به مقررات بین‌المللی عمل بکند و در چارچوب معیارهای حقوق بشری نسبت به ملت ها عمل بکند و اگر بر فرض مشکلی وجود دارد در چارچوب حقوق بین‌الملل و مقرراتی که وجود دارد با منطق گفتگو آنها را پیش ببرد.
اما اینکه بین روسیه و امریکا امروزه اختلافاتی وجود دارد یا در آینده وجود خواهد داشت، به اعتقاد من تأثیری چندانی در مذاکرات هسته‌ای ندارد، برای اینکه مذاکرات هسته‌ای در همان دور اول در توافق و تفاهم موقت به نقطه ای رسید که کاملاً نشان داد دو طرف می‌توانند با گفتگو و منطق به تفاهم برسند. دستیابی به همان تفاهم کار آسانی نبود و نشان داد که اگر دو طرف اراده و حسن نیت داشته باشند می‌توانند به تفاهم و توافق برسند و این آزمایش بسیار خوبی برای دو طرف بود. در اجرای آن توافق ۶ ماهه، قطعاً ایران به طور دقیق به آنچه تعهد کرده عمل کرده و هیچ جای اختلاف نظری ندارد، هم آژانس، هم غرب و هم دیگران می‌دانند که ایران به قول‌های خودش عمل کرده، اما طرف مقابل گاهی در اجرای توافقات کندی از خودش نشان داده که می‌توانستند سرعت عمل بیشتری از خودش نشان بدهد. اما کم و بیش در مجموع دو طرف دارند به تعهدات خودشان عمل می‌کنند و مسیر در کل مسیر پیشرفت است. اما مذاکرات در مرحلة حساس و سختی است و برای عبور از این مراحل باید شرایط فعلی مذاکرات را مد نظر قرار بدهیم؛ برای حل نهایی موضوعی که سال‌ها بین دو طرف محل نزاع و اختلاف بوده نباید انتظار داشته باشیم که در دو یا سه جلسه مذاکره به نتیجه برسد اما در عین حال ما نسبت به توافق کلی با ۱+۵ بدبین نیستیم و هنوز فرصت و زمان کافی وجود دارد که تا پایان ۶ ماه اول بتوانیم به توافق برسیم.
خبرگزاری رویتر :
در گزارش‌ها بود که دستاوردهای ناچیزی از جلسات ۱+۵ به دست آمده است. آیا زمان دارد به پایان می‌رسد؟ آیا ایران در موضع ضعیف‌تری قرار دارد یا اینکه عجله دارد تحریم‌ها را زود تر لغو کند؟
رئیس‌جمهور:
ما هیچ عجله‌ای نداریم؛ نه در تحریم‌ها و نه در رسیدن به توافق نهایی عجله نداریم، اما در عین حال معتقدیم که توافق به نفع دو طرف است. ما که از اول اعلام کردیم توافق ما در مسیر برد برد خواهد بود. حالا اگر دو نفر می‌خواهند در زمینه‌ای با هم توافق بکنند که به نفع هر دو است مسلماً تأثیر تأخیرش این است که هر دو ضرر می‌کنند و اگر زودتر توافق کنند به نفع هر دو است. ما مشکل چندانی در این مسائلی که وجود دارد، نداریم.
حتماً امروز وضع جمهوری اسلامی ایران و دولت ایران از سال قبل به مراتب بهتر است. دلیلش آمار و ارقام اقتصادی است که به ما نشان می‌دهد هم رونق قدم‌های اولیه خودش را آغاز کرده و هم تورم کاهش پیدا کرده و هم سال گذشته ما بدون کسر بودجه سال را به پایان بردیم. بنابراین وضع ما از نظر اقتصادی و اجتماعی به مراتب از گذشته بهتر است و مردم ما با نشاط‌تر و با امید بیشتر به آینده نگاه می‌کنند. شرایط ما در سطح جهان از نظر سیاسی و بین‌المللی نیز به مراتب از گذشته بهتر است. وضع ما قطعاً از سال گذشته و سال‌های گذشته بهتر است. ما هم عجله‌ای برای توافق نداریم، اما در عین حال زمانی وجود دارد تا پایان ژوئیه، اگر در ۱+۵ حس نیت باشد و کوشش کافی انجام بگیرد و کشورهایی که پشت پرده مشکلاتی را ایجاد کنند ناموفق باشند، زمان به نظر من کافی است برای اینکه بتوانیم به توافق برسیم و اگر در این زمان به توافق نرسیم می‌توانیم همین زمان ۶ ماه را تمدید کنیم و راه را تا حل و فصل نهایی ادامه دهیم. البته ما در همین علامت‌هایی که دریافت می‌کنیم حس‌مان این است که در زمان ۶ ماهه اول احتمال زیادی وجود دارد که به توافق نهایی دست پیدا کنیم.
خبرگزاری ایسنا:
در حاشیة اجلاس سیکا دیدارهای دو جانبه و گفتگو با مقامات عضو در این اجلاس داشتید. می‌خواستم مهم‌ترین مطالبی را که در این دیدارهای دو جانبه مطرح شد بیان کنید.
رئیس‌جمهور:
دیدار با سران برخی از کشورها و دبیرکل سازمان ملل بود. آقای دبیرکل درخواست وقت کرد و در این ملاقات دنبال همکاری بیشتر با ایران در زمینه مسائل منطقه از جمله سوریه بود که ما در زمینه همکاری‌هایی که بین ایران و سازمان ملل می‌تواند انجام بگیرد در مسائل منطقه‌ای از جمله سوریه و کمک‌های نوع دوستانه بحث و گفتگو کردیم. با کشورهای دیگری هم گفتگو داشتیم؛ از جمله با رئیس جمهور روسیه جناب آقای پوتین که چارچوب‌هایی را که برای گسترش روابط دو کشور در بیشکک بنا نهاده بودیم و در طول این مدت مذاکرات دو جانبه از طریق وزرا و نمایندگان دو رئیس‌جمهور انجام گرفته بود، این ملاقات برای دستیابی به توافقات اجرایی برای تفاهماتی بود که در بیشکک انجام داده بودیم. ما در این مذاکرات توانستیم به توافقاتی دست یابیم و در آن راستا با قزاقستان هم ملاقات داشتیم که در خصوص مسائل دو جانبه و همچنین سریلانکا بود.
روزنامه مورنینگ پست:
سال گذشته رئیس جمهور چین ایده کمربند اقتصادی جاده نوین ابریشم را مطرح کردند. می‌خواستم بدانم جواب ایران در مورد این ایده چیست و در چه راستایی می‌خواهد با ایران همکاری بکند؟ در زمینه انرژی، حمل و نقل یا غیره؟
رئیس‌جمهور:
ما با احیای جاده ابریشم موافق هستیم. بالاخره در گذشتة تاریخی کشورهایی بودند که با یکدیگر ارتباط فرهنگی داشتیم. احیای جاده ابریشم می‌تواند تفاهمات و توافقات بین کشورها را افزایش دهد. البته بین ایران و چین به دلیل کریدوری که بین جنوب و شمال مطرح است در این زمینه قبلاً توافقات و تفاهماتی بوده است. در این زمینه با رئیس‌جمهور چین صحبت کردیم. چین از طریق ریل به قزاقستان و از آن طریق به تاجیکستان و افغانستان متصل می‌شود و همچنین به بندر چابهار در جنوب ایران و آبهای آزاد و دریای عمان. ما اقدامات خود را در این مسیر داریم انجام می‌دهیم. بندر چابهار را داریم تجهیز می‌کنیم. از چابهار خط ریلی را آغاز کرده‌ایم برای اینکه به شبکة سراسری راه آهن آسیای مرکزی متصل بشویم و از آن طرف هم از طریق راه آهن دیگری از ترکمنستان به قزاقستان متصل می‌شویم و ایران این ریل را به مرز رسانده و قزاقستان هم انجام داده و فقط قسمت ترکمنستان باقی مانده است که در سال ۲۰۱۴ این طرح نهایی می‌شود و راه‌آهن افتتاح می‌شود این مسیر جدیدی است کریدور جنوب را به شمال وصل می‌کند. در زمینة حمل و نقل دریایی و انرژی نیز این اتصال بین چین و ایران و سایر کشورهای منطقه وجود دارد. به اعتقاد ما این طرح می‌تواند موفق باشد جمهوری اسلامی ایران هم در حدی که مربوط به کشور ایران می‌شود در جادة ابریشم موافق این طرح است و همکاری هم می‌کند.