متن کامل سخنرانی در همایش توسعه استان اردبیل

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا و نبینا محمد (ص) و آله الطاهرین و صحبة المنتجبین

خوشحالم که در این فرصت در جمع شما کارآفرینان و فعالان اقتصادی حضور دارم. فکر می‌کنم در این تردید نداشته باشیم که فعالیت اقتصادی باید بر دوش کارآفرینان قرار بگیرد و دولت باید زمینه‌های لازم برای این امر را فراهم بیاورد. دولت در آغاز کار با مشکلات بسیار زیادی مواجه بود و فکر می‌کرد که اگر بخواهد زمینه را برای تحرک اقتصادی صاحبان سرمایه، نظر، فکر و کارآفرینان فراهم کند، باید در قدم اول برای مسئله تورم و رکود چاره‌ای بیندیشد.

شرایط تورم به گونه‌ای بود که نه تنها ماهانه با سرعتی رو به افزایش بود بلکه گاهی روزانه و برخی وقت‌ها نیز ساعتی شده بود؛ یعنی می‌رفتی جنسی را بخری، فروشنده می‌گفت معلوم نیست بعد از ظهر همین قیمت باشد. شرایط سختی پیش آمده بود، در شرایطی که قیمت کالا و ارز و وضعیت بازار سرمایه مشخص نباشد، با چنین ابهام و تاریکی‌ای سرمایه‌گذاری خیلی سخت است. شما وقتی یک چیز گران‌بها همراه داشته باشید، آن را در جایی تاریک نمی‌گذارید بروید چون دیگر نمی‌توانید پیدایش بکنید لذا حتماً باید جای روشنی را که قابلیت علامت‌گذاری و استحکام داشته باشد پیدا کنید تا سرمایه خودتان را بگذارید.

لازم بود ما فضای اقتصادی را شفاف کنیم تا سرمایه‌گذار قدرت پیش‌بینی داشته باشد. یکی از معضلات بسیار بزرگ در زندگی، عدم قدرت پیش‌بینی است. مثلاً وقتی در یک جمع قرار بگیری که در عقل افراد آن شک داشته باشی، هر لحظه مواظب هستی که اتفاقی از طرف آنها نیفتد لذا نمی‌توانی اطمینان کنی و راحت بنشینی. عدم اعتماد بسیار مشکل‌آفرین است مخصوصاً اگر کارآفرینان نسبت به دولتی بی‌اعتماد شوند. یعنی ندانند که دولت، فردا روی حرف امروزش هست یا حرف جدیدی می‌زند یا دعوایی جدید درست می‌کند. در چنین کشوری نمی‌شود سرمایه‌گذاری کرد. سرمایه‌گذاری در امنیت، ثبات و نوعی اطمینان نسبت به آینده امکان‌پذیر است.

همه تلاش ما طی یک سال گذشته این بود که بتوانیم در زمینه اقتصادی، مقررات و قوانین، مسیر قانون‌گذاری و تکیه‌گاه‌هایی که کارآفرینان باید داشته باشند، نوعی آرامش به وجود بیاوریم و مسیری روشن و همواره در اختیار آنان قرار دهیم. فکر می‌کنم موفقیت‌مان در زمینه تورم قابل قبول باشد. بر مبنای اظهارنظر صاحب‌نظران داخلی و خارجی، تورم نقطه‌ای، یعنی از پارسال به امسال ۱۴ است . آثار تورم‌های گذشته در تورم دوازده ماهه اضافه می‌شود که شکل دیگری پیدا می‌کند. اما در عین حال ما به وعده‌هایمان در زمینه تورم عمل کردیم و امسال کمی هم جلوتر خواهیم بود.

ما پارسال به مردم قول دادیم که تورم را از بالای ۴۰درصد به ۳۵درصد برسانیم. وقتی اعلام کردیم، یکی از دوستان اقتصاددان به من نامه نوشت که این کار شدنی نیست، چرا اعلام کردید و باعث بی‌اعتمادی می‌گردد. من برایش پیغام دادم که در جلسات اقتصادی مکرر روی اینها بحث کردیم و من چیزی را به مردم قول نمی‌دهم مگر اینکه قبلاً با کارشناس‌ها آن را صحبت کرده باشم. قرار ما از زمان انتخابات با مردم بود و آنجا به مردم گفتم که اگر موفق به تشکیل دولت شدم، بدون مشورت با صاحب‌نظران قولی به مردم نمی‌دهم و تا حالا به این قول وفادار مانده‌ام و تا پایان وفادار خواهم ماند. به هر حال، ما با مشورت‌هایی که کردیم، دیدیم شدنی است و به مردم اعلام کردیم که تورم دوازده ماهه را به ۳۵درصد می‌رسانیم و آن را به ۳۴درصد رسانیدیم. امسال هم به مردم قول دادیم که تورم دوازده ماهه را تا اسفند به ۲۵درصد می‌رسانیم و صبح اعلام کردم که ان‌شاءالله زیر ۲۰درصد خواهد بود.

نکته دیگری که می‌خواهم تأکید کنم و شاید مهم‌تر باشد این است که ما به تعهدمان در روند کاهش تورم به‌طور مستمر تا رسیدن به تورم تک‌رقمی پایبند هستیم؛ یعنی این نیست که روند کاهش را رها کنیم و این کار را ادامه خواهیم داد. هرچند مقداری زود است که قول بدهم ولی تلاشمان این است که تا پایان سال ۹۵، تورم را تک‌رقمی‌کنیم. پس در زمینه تورم، کارآفرینان بدانند که روند آن کاهشی خواهد بود. البته این موضوع در شرایطی که می‌خواهیم از رکود هم خارج شویم خیلی کار سختی است، حتی بعضی‌ها الان هم به من می‌گویند که تورم را رها کن، نمی‌خواهد ادامه بدهید، سمت رکود بیایید.

البته در زمینه رکود، توصیه‌های خیلی‌ها، دست بردن به بانک مرکزی است اما من از این بانک مرکزی و پول و خزانه آن خیلی می‌ترسم. حالا نمی‌دانم دلیلش چیست اما در تاریخ دیده‌ام هرکس در آنجا دست برده، دستش سوخت. بالا بردن پایه پولی خیلی آسان است و یک دستور می‌خواهد، همان‌گونه که قبلی‌ها با یک دستور این کار را کردند و چهل‌هزار میلیارد تومان پایه پولی را برای مسکن بالا بردند. این کار خیلی ساده است که من فردا به مردم بگویم هرچه می‌خواهید پول به شما بدهم و به بانک مرکزی بگویم چاپ کن. این‌گونه مشکل حل نمی‌شود. باید حواسمان باشد که حرکت پایه پولی کاملاً متعادل و حساب‌شده باشد و مشکل‌آفرین نشود. به همین دلیل، خروج از رکود همراه با کاهش تورم کار بسیار سختی است اما ما آن را شروع کرده‌ایم و همه علایم می‌گویند که ما در پارسال موفق بودیم . رشد در سال ۹۱ منفی ۸/۶ و در سال ۹۲ منفی ۱/۱ بوده است و این نشان می‌دهد که حرکت به سوی مهار رکود بود و در توسعه اگر نمی‌توانیم بگوییم رشد داشتیم اما این کاهش را تا حدی مهار کردیم. همه برنامه‌ریزی ما بر این مبناست که رشد اقتصادی در پایان امسال مثبت باشد و به حول و قوة الهی این کار خواهد شد. این قدم مهمی است که لازم بود در زمینه اقتصادی برداریم تا شما بتوانید با اعتماد، فکر و سرمایه‌گذاری کنید.

درست گفتند که سرمایه مانند آهو است، زود فرار می‌کند و پای فرارش خیلی تند است اما برگرداندن آن سخت است. امیدواریم قدم به قدم که جلو می‌رویم، اعتماد کارآفرینان را جلب کنیم و بتوانیم زمینه را برای آغاز فعالیت آنها هموار نماییم. البته من می‌دانم که بسیاری از کارآفرینان عاشق کشورشان هستند و حاضرند حتی با سود کمتر نسبت به بیرون، اینجا فعالیت کنند. خیلی از آنها هم در جلسات توسعه استان‌ها از داخل و خارج می‌آیند و قول می‌دهند. ان‌شاءالله این شرایط فراهم شود. این قدم اول در زمینه اقتصاد است که برداشتیم.

البته بانک‌های ما به دلایلی که اینجا نیاز به توضیح ندارد، توانمند نیستند. به هر حال، هم معوقات بانکی بوده و هم مسائلی در بانک‌ها پیش آمد که قوه قضاییه ناچار شد وارد عمل شود. در برخی از مدیران بانک‌های ما، آن شجاعت مدیریتی که امروز باید داشته باشند مقداری کاهش یافته و احتیاط می‌کنند. باید به بانک‌ها کمک کنیم. البته یکی از بدهکاران معوق، خود دولت است. در لایحه خروج از رکود که به مجلس داریم، بخشی از آن موضوع تقویت بانک‌هاست. بخشی از آن این است که پیمانکارانی که از یک طرف به دولت بدهکار هستند و به همین خاطر ممنوع ‌الخروج شده‌اند و از طرفی از ما طلبکارند، اگر شرایط به گونه‌ای باشد که طلب آنها معادل یا بیشتر از بدهی باشد، برای این موضوع در لایحه راه‌حل پیدا کردیم که مشکل را حل کنیم. در زمینه بانک‌‌ها، قدم‌های اولیه را برداشتیم و باید ادامه بدهیم چون بانک‌ها باید برای سرمایه‌گذاری واسطه باشند.

مسئله بعدی، مسئله روابط خارجی است. روابط خارجی در اختیار سرمایه‌گذار و کارآفرین نیست. اینکه ما امروز با دنیا گرم و فردا سرد هستیم، خوب نیست. روابط خارجی باید از چارچوبی که همه بدانند چیست پیروی کند. اگر می‌خواهیم با دنیا تعامل داشته باشیم این تعامل باید کاملاً روشن باشد. من بسیار خوشحالم که مقام معظم رهبری در سخنرانی اخیر بر اصل تعامل با دنیا تأکید فرمودند، این برای دولت بسیار مهم بود چون یکی از اصول این دولت، تعامل با دنیاست. البته بحث رژیم صهیونیستی بحث دیگری است و ما آن را نامشروع می‌دانیم و به رسمیت نمی‌شناسیم. دولت امریکا هم با ما مشکلات فراوانی دارد و همان‌گونه که رهبری اشاره فرمودند، باید تخاصم را کنار بگذارند چون اگر قرار است ما تعامل کنیم، تعامل با تخاصم جور در نمی‌آید. باید تخاصم را رها کنند، آن‌وقت شرایط عوض می‌شود. از امریکا و رژیم غاصب صهیونیستی که بگذریم، ما می‌خواهیم با همه دنیا تعامل سازنده خوب داشته باشیم. این چیزی است که رهبری هم تأکید فرمودند و تصمیم نظام است نه تصمیم دولت به تنهایی. نظام می‌خواهد با تمام کشورها به ویژه کشورهای منطقه و همسایگان تعامل سازنده‌ای داشته باشد. ان‌شاءالله خواهید دید که تعامل ما با کشورها بیشتر خواهد شد و آثار آن را در همین امسال مشاهده خواهید کرد. از پارسال که در حاشیه اجلاس سازمان شانگهای با بسیاری از کشورها مذاکره و بحث کردیم و قول و قرارهایی با هم گذاشتیم، دارد به ثمر می‌نشیند و یکی بعد از دیگری به مرحله اجرا در می‌آیند و شرایط مساعدتر خواهد شد.

در مسئله هسته‌ای که البته به خاطر تحریم‌های غیرقانونی مشکلاتی را ایجاد کرد، در کوتاه‌مدت از بخشی از آن عبور کردیم. درست است که از تحریم هنوز خارج نشدیم اما در عین حال در بعضی موارد توانستیم پایه‌های آن را سست کنیم. الان در مسئله کشتی‌رانی، بیمه، خودرو، پتروشیمی، مسائل هواپیما و هواپیمایی و تعاملات بانکی، شرایط فرق کرده و با یک سال پیش بسیار متفاوت است. این مسیری است که باید ادامه بدهیم و جلو برویم. در بحث هسته‌ای، آنچه سهم ما است از قبیل انجام مذاکرات جدی و گماشتن بهترین کارشناس‌ها به این کار، انجام خواهیم داد.

شما بدانید، افرادی که در زمینه هسته‌ای دارند با دنیا مذاکره می‌کنند، جزو بهترین کارشناس‌های دیپلماسی کشور هستند. من افراد را با حساب در این زمینه انتخاب کردم و مسئولیت دادم. موضوع مذاکرات جزو مواردی است که خودم شخصاً به طور منظم آن را دنبال می‌کنم و هرجا لازم باشد، برای اینکه به نتیجه برسیم آن را هدایت می‌کنم. ما خودمان در این مورد کاملاً فعال هستیم و می‌خواهیم مذاکرات به نتیجه برسد. البته روشن است که هر کشوری دارد با خارجی‌ها مذاکره می‌کند باید حواسش کاملاً جمع باشد و منافع و حقوق مردمش مد نظرش باشد . همان قولی که من در انتخابات دادم؛ یعنی سانتریفیوژ و زندگی مردم هردو با هم بچرخند، ان‌شاءالله این کار را انجام خواهیم داد. هم حقوق هسته‌ای را حفظ خواهیم کرد و هم تلاش خواهیم کرد تحریم‌های نابجا برداشته شوند و در این زمینه قدم‌هایمان جدی و استوار است. دیدید که تاکنون هم موفقیت‌های خوبی داشتیم و البته هنوز راه زیادی پیش رو داریم که امیدواریم در ماه‌های آینده بتوانیم این مشکلات را برداریم و به نتایج خوبی برسیم. اگر طرف مذاکره کننده ما هم همین اراده را داشته باشد، من مطمئن هستم به نتیجه می‌رسیم.

تحریم به نفع کسی نیست، این را نه من که بسیاری از کشورها در مذاکرات گفتند. گفتند که ما همه از این تحریم ضرر کردیم و به ما تحمیل شده است. حتی من به بعضی از سران کشورها گفتم که این تحریم شما غیرانسانی بود و آنها قبول کردند. حتی یکی از مقام‌های ارشد اروپایی، تندتر از من حرف زد و گفت این تحریم کاملاً ضدبشری و غلط بود. پس تحریم به نفع کسی نیست؛ ضمن اینکه امروز برای دنیا روشن شد که ما در زمینه هسته‌ای شفاف و دنبال فعالیت‌های صلح‌آمیز هستیم.

بنابراین، در این زمینه هم من به سرمایه‌گذاران و کارآفرینان اطمینان می‌دهم که مطمئن باشند دولت در این زمینه با جدیت قدم‌های درست و استوار برخواهد داشت. اینها چیزهایی است که ما باید زمینه را آماده کنیم. یک سری کارها هم هست که زیربنایی هستند، مثلاً موضوع راه‌آهن در استان اردبیل، اگر شما سرمایه‌گذاری نکنید، این کار را ما می‌کنیم چون آن را یک کار زیربنایی لازم برای این استان می‌دانیم. راه‌آهن میانه باید به اردبیل برسد و ادامه پیدا کند. البته سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی می‌خواهد و آن را انجام خواهیم داد.

در زمینه مسئله آبیاری مدرن و کانال‌کشی و زه‌کشی‌ها، این کار را جدی آغاز کرده‌ایم. ما هر سال مقدار زیادی از زمین‌ها را تحت پوشش این برنامه قرار خواهیم داد. امسال هفده هزار هکتار، سال آینده همین مقدار و بعداً به ۲۳ و ۲۶ هزار هکتار افزایش خواهد یافت. در طول چهار سال آینده، ان‌شاءالله۸۳ هزار هکتار از زمین‌های این استان را تحت پوشش آبیاری مدرن قرار خواهیم داد. این کار بسیار بزرگ و سنگین است و اعتبار لازم را برای آن اختصاص داده‌ایم. صندوق توسعه وارد عمل شد و تمام پول لازم برای چهار سال آینده در این زمینه را از صندوق مسدود کردیم و پولی که باید تا آخر امسال مصرف شود، تخصیص داده شد. البته خیلی حساب‌شده حرکت می‌کنیم که اگر از صندوق استفاده می‌کنیم تورم‌زا نباشد. برای این هم فرمول پیش‌بینی کردیم.

در زمینه معادن، کار بزرگی شروع شد. این استان معادن بسیار غنی دارد و باید کار شناسایی، مطالعه و اکتشاف آنها شروع شود. دولت این کار را انجام می‌دهد و اگر سرمایه‌گذار بخواهد، کار را در اختیارش قرار می‌دهیم.

از لحاظ گردشگری، این استان نیاز به توصیف ندارد و یک قطب مهم گردشگری است. از جمله گردشگری سلامت. اینجا آب معدنی‌های بسیار مهم و شفابخشی داریم و در کنار آن باید هتل‌ها و موارد و امکانات لازم فراهم شود. اینها کارهایی است که زودبازده هم هست و کارآفرینان می‌توانند در این زمینه سرمایه‌گذاری و فعالیت کنند.

در زمینه صنعت نیز همین‌طور است. اینجا گاز وجود دارد اما اینکه چه سرمایه‌گذاری این در زمینه پتروشیمی انجام شود، ما می‌توانیم گاز لازم را تخصیص بدهیم، سرمایه‌گذاری به عهده سرمایه‌گذار باشد که بیایند سرمایه‌گذاری کنند. در مجموع، این استان استانی است برای فعالیت اقتصادی. هرچه سهم دولت است، دولت کار خودش را انجام خواهد داد و آنجا که سهم کارآفرین است، آنها باید فعال شوند.

ان‌شاءالله ما شاهد اردبیلی آبادتر در امسال و سال‌های آینده و مردم بانشاط‌تری باشیم. مردم بسیار خوب و ولایت‌مدار این سرزمین که همیشه متدین و عاشق خاندان رسالت بودند، ان‌شاءالله نشاط بیشتری داشته باشند و ما بتوانیم برای کل ایران عزیز، شاهد ایرانی سرافرازترباشیم. ان‌شاءالله همگی دست در دست هم با کمک هم این کار را انجام می‌دهیم.

والسلام علیکم و رحمةالله و برکاته