تاریخ انتشار خبر : ۱۴۰۲/۱۰/۰۴ ۱۸:۵۶:۰۰
خبرآنلاین/ موضع قاطع روحانی در نکوهش تحریم انتخابات: رای ندادنِ «اکثریت»، فرصتی پیش روی «اقلیت حاکم»
دور جدید حملات به حسن روحانی بعد از دیدار اخیر او با علما و روحانیون و جمله‌ای مهم از سوی او درباره پیامدهای انتخابات حداقلی و انتخاب غیراصلح کلید خورده است و تندروها تلاش دارند، هشدارهای روحانی را تفسیر به رای کنند، اما روحانی چه گفته که تندروهایِ آشفته از حضورش در انتخابات را عجولانه وارد موضع‌گیری درباره جمله‌ای صریح و روشن درباره انتخابات کرده است؟
«مشارکت در انتخابات»، «در صحنه بودن»، «رد رویکرد تحریم انتخابات» کلیدواژه‌های کلیدی در نگاه و اظهارات انتخاباتی حسن روحانی طی چند ماه اخیر بوده است. او در روزهایی از مشارکت در انتخابات و از لزوم در صحنه بودن سخن می‌گوید که فضای سرد انتخاباتی بر کشور حاکم است و رویکرد هیات‌های نظارتی طی چند انتخابات اخیر و ایضا هیات‌های اجرایی دولت رئیسی طی انتخابات پیش رو، رخوت و سستی را به اردوگاه‌های اصلاح‌طلب و اعتدالی تزریق کرده است.
در میانه این ناامیدی و دلسردی حاکم بر فضای سیاسی کشور و در زمانه‌ای که بسیاری از بزرگان و عقلا موضع سکوت را انتخاب کرده‌اند، حسن روحانی با رویکردی منطبق بر نگاه رهبری مبنی بر مشارکت حداکثری در انتخابات، نه‌تنها تلاش خود طی چند ماه اخیر را معطوف بر به صحنه آوردن طیف‌های مختلف سیاسی خصوصا اعتدالیون و اصلاح‌طلبان کرده است، بلکه نگرانی و دل‌آشوبه را نیز به طیف مقابل خاصه تندروها تزریق کرده است.
مسیر سخت تا انتخابات ۱۴۰۲/ تندروها آشفته شدند
آشفتگی نسبت به تحرکات انتخاباتی روحانی اما آن زمانی اوج گرفت که حسن روحانی پا به ساختمان وزارت کشور گذاشت و نامش را به عنوان کاندیدای انتخابات مجلس خبرگان به ثبت رساند، از همان روز نه‌تنها تندروی‌ها علیه او شدت گرفت بلکه سیگنال‌دهی به شورای نگهبان برای ردصلاحیت نماینده ادوار مجلس خبرگان آغاز شد.
روحانی اما از همان روز که بیانیه داد و گفت: «حرکت در مسیری سخت و ناهموار را آغاز کرده‌ام و نمی‌توانم کنج عافیت و عزلت را ترجیح دهم» بدون شک پیش‌بینی این روزها را می‌کرد اما وارد میدان شد و دیدارهای دوره‌ای، مناسبتی و اخیرا مصاحبه با محوریت مشارکت در انتخابات را با جدیت بیشتری دنبال کرده است.
در جدیدترین مورد نیز اظهارات حسن روحانی درباره انتخابات با تفسیر به رای تندروها روبه‌رو شده است اما روحانی چه گفته بود؟
پیامدهای عدم مشارکت در انتخابات
«اگر نظام ایراد و اشکال دارد، باید آن را اصلاح کنیم»، «اقلیتی که امروز حاکم است می‌خواهد انتخابات حداقلی باشد تا رای آن‌ها تضمین شود»، «مشارکت ۲۰ یا ۳۰ درصد باشد از نظر آن‌ها پذیرفته است اما این خیانت به نظام است»،«ممکن است بگویند انتخابات حق است نه تکلیف. اما این حقی است که در مقاطعی سریع تبدیل به تکلیف می‌شود»، «شورای نگهبان هر کاری می‌خواهد بکند، ما باید به وظیفه خودمان عمل کنیم. ما که نباید کشور و نظام را رها کنیم.»
این جملات تنها بخشی از اظهارات روحانی در دیدار با جمعی از علما و روحانیون طی هفته گذشته بود. اما نه این جملات بلکه آنجا که حسن روحانی گفته بود: «گاهی مشارکت نکردن و رای ندادن در انتخابات به معنای نوعی رای دادن است؛ رای دادن به همان نامزدی که او را برای کسب آن مسئولیت صالح نمی‌دانیم. چون در انتخابات مشارکت نمی‌کنیم، عملا شرایط را برای انتخاب غیراصلح مهیا می‌کنیم» با واکنش‌هایی روبه‌رو شد.
تندروها این بخش از اظهارات حسن روحانی را این‌گونه تفسیر کردند که روحانی بر تحریم انتخابات و عدم مشارکت در انتخابات تاکید دارد، موضعی که به‌سرعت نه فقط از سوی طیف اعتدالی و اصلاح‌طلب بلکه از سوی برخی چهره‌های منتسب به جریان اصول‌گرا نیز با واکنش روبه‌رو شد و این نوع تفسیر از سخنان روحانی را رد کردند.
آن‌چنان که جلیل محبی، دبیر سابق ستاد امر به معروف و نهی از منکر، با اشاره به اظهارات اخیر حسن روحانی، در کانال تلگرامی‌اش نوشت: «منظور روحانی این است که در انتخابات شرکت نکردن رای دادن به کسی است که با مشارکت پایین رای آورده یا (سیاسی‌تر) منظورش این است که اگر شرکت نکنید و به ما رای ندهید مخالفین ما رای می‌آورند. حرفش هم غلط نیست.
آرای اصلاح‌طلبان چراغ چشمک‌زن است، برخی انتخابات‌ها روشن است و برخی خاموش. در این زمینه روحانی بیشتر برای نظر رهبری در افزایش مشارکت فعال است از ریشوی به اصطلاح حزب‌اللهی که می‌گوید بگذار مشارکت کم باشد تا ما رای بیاوریم…»
ادعایی که البته گزاف نیست و رصد تحرکات روحانی نیز مُهر تاییدی بر همین گفته است. خود او نیز کاندیداتوری‌اش در انتخابات مجلس خبرگان را بر همین مبنا پایه‌گذاری کرده و می‌گوید: «آنچه من احساس می‌کنم با ثبت‌نام امثال بنده عده‌ای ولو نه چندان زیاد امیدوار شدند و گفتند شاید شورای نگهبان فضای بهتری ایجاد کند و متولیان انتخابات شاید به توصیه مقام معظم رهبری درباره رقابتی کردن انتخابات عمل کنند.»
او تاکید می‌کند: «اگر در انتخابات شرکت نکنیم و انتخابات حداقلی برگزار شود، اقلیت حاکم پایش قرص‌تر می‌شود؛ علاوه بر آن در انتخابات بعد هم با همین شرایط و تردیدها روبه‌رو خواهیم شد؛ اقلیتی وجود دارد که تمایل به حضور اکثریت در پای صندوق رای ندارد.»
یک نقطه همگرایی پیش روی میان‌داران دغدغه‌مند
علیرضا معزی، معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس‌جمهور پیشین نیز در پاسخ به آن‌ها که تلاش داشتند اظهارات روحانی را نوعی تحریم انتخابات تعبیر کنند، در توئیتی نوشت: «در بیانات رهبر انقلاب بدیل انتخابات، دیکتاتوری و ناامنی عنوان شد؛ روحانی هم در ماه‌های گذشته بارها عبور از دوگانه خانه و خیابان را مطرح کرده و از آزمودن دوباره انتخابات گفته. این گزاره‌ها می‌تواند نقطه همگرایی میان‌دارانی باشد که هنوز دغدغه مشروعیت و مشارکت را دارند.»
او تاکید می‌کند: «رای ندادن نیز به‌مانند رای دادن، یک کنش سیاسی با پیامدهای چندساحتی است؛ گاهی می‌تواند کنشی معنادار، اعتراضی و فعال باشد و گاه کنشی از سر انفعالی یا حتی کم‌اثر. حرف روحانی این است که برای اقلیت حاکم، رای ندادنِ اکثریت، نه تهدید که فرصتی برای بقاست و نمی‌تواند کنشی مؤثر باشد.»
حسام‌الدین آشنا، مشاور روحانی در دولت پیشین، نیز در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «در حال حاضر فکر نکنید عدم مشارکت عمومی در انتخابات، اعتراض است! خیر؛ در عمل چیزی نیست جز رای دادنِ اکثریت به دیکتاتوری اقلیت.»
وی تاکید می‌کند: «انتخاب حق مردم و فراهم کردن زمینه انتخاب آزادانه، آگاهانه، رقابتی و ایمن تکلیف حاکمیت است. قوام جمهوریت و اسلامیت نظام به رضایت مردم است. وقتی مردم بتوانند با رضایت انتخاب کنند و با نارضایتی، انتخاب خود را پس بگیرند، مسئولیت انتخاب خود را می‌پذیرند و حقوق خود را مطالبه می‌کنند.»
موضع قاطع روحانی در نکوهش تحریم انتخابات
اعتمادآنلاین هم در واکنش به اظهارات روحانی نوشته است: «سخنان روحانی یک مانیفست جذاب سیاسی در رد پروژه «تحریم انتخابات» است. پروژه‌ای که برخی اصلاح‌طلبان ستادی آن را دنبال می‌کنند و به این واسطه قصد دارند با فریب کسانی از مردم منجر به کاهش مشارکت در انتخابات شوند.»
در این مطلب تاکید شده است: «آقای روحانی در این سخنان به‌درستی اشاره می‌کند که رای ندادن در واقع همان رای دادن است اما به بدترین گزینه! و ایضا تصریح درستی دارد به اینکه مشارکت انتخاباتی شهروندان اگرچه حق آن‌هاست و تکلیف نیست اما پررنگی و تاثیرش به اندازه تکلیف است.»
بنا به روایت این رسانه، این سخنان روحانی البته مصداق کیمیا هم هست و در زمانه فعلی کمتر کسی از رجال سیاسی را می‌بینیم که متوجه پروژه شوم تحریم انتخابات باشند و در قبال آن موضع تبیینی اتخاذ کنند!
«صندوق رای» در نگاه روحانی
«هیچ راهی برای اصلاح اشکالات جز مشارکت مردم و رجوع به پای صندوق رای وجود ندارد» این جمله در نهایت مخلص کلام و عصاره تفکر حسن روحانی نسبت به مسئله انتخابات، خاصه انتخابات در شرایط فعلی کشور است. او همچنان اعتقاد جدی به «صندوق رای» و «مشارکت حداکثری» برای تشکیل نهادهایی چون مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان دارد. بر همین اساس هم تلاش جدید تندروها برای تفسیر به رای اظهارات او که نوعی هشدار برای عبور از مرحله انتخابات حداقلی و مجلس حداقلی است راه به جایی نخواهد برد و کارویژه روحانی تا اسفند ۱۴۰۲ را باید تلاش در مسیر مشارکت‌افزایی دانست.